Từ biểu tượng công nghệ đến vỡ mộng thực tế

Trong làn sóng bùng nổ các startup ứng dụng trí tuệ nhân tạo, Builder.ai từng được ca tụng như một biểu tượng táo bạo. Với lời hứa "làm phần mềm dễ như gọi pizza", startup này cam kết giúp bất kỳ ai – kể cả không biết lập trình – có thể tạo ứng dụng của riêng mình nhờ vào sức mạnh của AI.

Từ biểu tượng công nghệ đến vỡ mộng thực tế

Được thành lập vào năm 2016 tại London, Builder.ai nhanh chóng thu hút sự chú ý khi công bố nền tảng "Builder Studio", với trợ lý ảo Natasha làm trung tâm điều phối việc phát triển phần mềm. Công ty tuyên bố kết hợp AI, thư viện mã mô-đun và lực lượng lập trình viên toàn cầu để hiện thực hóa giấc mơ "lập trình không cần lập trình viên".

Tuy nhiên, một cuộc điều tra của The Wall Street Journal từ năm 2019 đã lật tẩy sự thật đằng sau lớp vỏ AI hào nhoáng: phần lớn công việc được thực hiện thủ công bởi các lập trình viên Ấn Độ. "Toàn kỹ sư, không AI", tờ báo nhận định. Những lời quảng cáo đầy màu sắc chỉ là chiêu trò tiếp thị.

Bất chấp sự thật ấy, Builder.ai vẫn tiếp tục gọi vốn thành công nhờ khả năng kể chuyện thuyết phục. Năm 2023, công ty đạt đỉnh với khoản đầu tư 250 triệu USD từ Quỹ đầu tư quốc gia Qatar (QIA) và cái bắt tay chiến lược với Microsoft. Định giá của công ty từng vượt mốc 1,3 tỷ USD, biến nó thành một “kỳ lân” công nghệ chính hiệu.

 

Từ định giá tỷ đô đến tuyên bố phá sản

Nhưng những vết nứt đã bắt đầu xuất hiện từ sớm. Theo nguồn tin nội bộ, Builder.ai thường xuyên sử dụng các dự báo doanh thu không thực tế, đồng thời thổi phồng vai trò của AI để giữ chân nhà đầu tư. Tham vọng mở rộng nhanh tại Đông Nam Á và Trung Đông cũng khiến chi phí vận hành tăng vọt.

Đến tháng 5/2025, khi Viola Credit – một trong những chủ nợ lớn nhất – thu giữ 37 triệu USD từ tài khoản công ty vì vi phạm cam kết tài chính, mọi thứ đổ vỡ. CEO mới Manpreet Ratia, nhậm chức chưa đầy 60 ngày, buộc phải nộp đơn xin phá sản trong bối cảnh Builder.ai chỉ còn lại 5 triệu USD tiền mặt.

Sự sụp đổ này cho thấy một sự thật đau lòng: Builder.ai không sụp vì thiếu vốn, mà vì khoảng cách quá lớn giữa hình ảnh họ vẽ ra với năng lực vận hành thực tế. Những báo cáo tô hồng tài chính và chiến lược truyền thông xoay quanh "AI" chỉ có thể kéo dài giấc mơ thêm một thời gian, nhưng không thể thay thế năng lực thật sự.

 

Bài học từ một "câu chuyện cổ tích" công nghệ

Builder.ai là một ví dụ điển hình cho hiện tượng “AI washing” – khi các công ty gắn mác AI cho sản phẩm công nghệ truyền thống để tăng sức hút đầu tư. Câu chuyện của họ là một hồi chuông cảnh tỉnh: không phải startup nào cũng thật sự ứng dụng AI đúng nghĩa, và không phải cứ gọi vốn thành công là đồng nghĩa với giá trị thực.

Gartner dự đoán đến năm 2028, 60% ứng dụng doanh nghiệp sẽ được xây dựng trên nền tảng low-code/no-code, với thị trường trị giá 26 tỷ USD chỉ riêng trong năm 2025. Dù triển vọng vẫn còn, thất bại của Builder.ai nhắc chúng ta rằng: mọi thương vụ AI cần được thẩm định kỹ thuật một cách nghiêm túc, thay vì chỉ dựa vào hào quang marketing.

Kết luận

Builder.ai không chỉ là một startup phá sản. Đó là câu chuyện cảnh tỉnh về khoảng cách giữa kỳ vọng và thực tế, giữa hình ảnh thương hiệu và năng lực vận hành – và trên hết, là bài học về hậu quả của việc "giả vờ" trong một thế giới đang khao khát những đột phá thật sự.